eskisehiryoruklerdernegi - ÇANAKKALE SAVAŞI

SAVAŞ ÖNCESİ DURUM

20. Yüzyılın başlangıcından itibaren Avrupa’daki hava iyice ağırlaşmış ve karşılıklı münasebetler gerginleşmişti. Bunun sebebi ise Fransız ihtilalinin ortaya attığı yeni fikirler, anlayışlar; ayrıca da siyasi, sosyal ve ekonomik kurumlar ve bunların gelişmeleriydi. Özellikle İtalyan Birliği’nin kuruluşu ve bundan daha önemli olan Alman Milli Birlik ve İmparatorluğu’nun meydana çıkması Avrupa’daki dengeyi bozdu. Tüm bunlar 1. Dünya Savaşı’na giden olayların başlangıcı oldu.

Bismarck’ın Alman İmparatorluğu’nu korumak için uyguladığı barış kombinezonları, sonuçları itibariyle, Avrupa’yı bloklaşmaya ve bloklar arasındaki rekabet ve silahlanma yarışına götürmüştür. Bu bloklaşmadan İngiltere, Fransa ve Rusya “Üçlü İtilaf”ı ve Almanya, Avusturya-Macaristan, İtalya, “Üçlü İttifak”ı doğdu. 1. Dünya Savaşı başladıktan sonra İtalya ittifakı terk edince Almanya’nın isteği ve baskısı ile Osmanlı İmparatorluğu İtalya’nın yerini aldı. Batı Avrupa devletlerinde ise, İngiltere 1904’ de kadar devamlı anlaşmaları kabul etmedi, karar serbestliğini korumaya çalıştı. 1904’te Fransa ile imzaladığı Enterte Cordiole ile bu anlayışını bozdu. Bunlar, aralarına Rusya’yı da dahil ederek itilâf devletlerini meydana getirdiler.
Almanlar, Baltık- Bosfor – Basra ekseninde kuracakları bir kuşakla, Akdeniz ve Hint Okyanusu’na çıkmak istiyorlardı. Yani Osmanlı Devleti’ni; hayat sahası, Hint Denizi ve Asya’ya ulaştıran bir köprü olarak görüyorlardı.
Rusları sıcak iklimlere ve denizlere çıkaracak olan da Osmanlı Devleti idi. Rusya bu sebeple boğazlara resmen hakim olmak ve Doğu Anadolu’yu ele geçirerek İskenderun’a inmek istiyordu.
İngilizler, kuzey ve batıdan gelecek tehlikelere karşı boğazların korunması ve kapalı tutulmasını istiyordu. İngiltere Hint yolu ve Süveyş Kanalı’nın güvenliği bakımından da Filistin’e el atmak istiyordu.
Fransızlar da İngiltere’nin yolunda idi. Ayrıca Suriye ve Anadolu’nun güneydoğusuna göz koymuşlardı.
Avrupa’da ufak bir kıvılcım savaşı başlatmaya yetti. 28 haziran 1914 günü saat 11.30’da Avusturya veliahdı arşidük Ferdinand Saraybosna’da, Gavrile Princip adında bir Sırplı tarafından öldürüldü. Sırbistan ile Avusturya-Macaristan arasındaki karşılıklı protestolardan sonra, Avusturya 28 temmuz 1914 saat 11.00’da Sırbistan’a savaş ilan etti. Aynı gün Avusturya topları Belgrat’ı dövmeye başladı. Bundan sonra savaş ilanları birbirini kovaladı.

Almanya 1 ağustosta Rusya’ya, 3 ağustosta Fransa’ya savaş ilan etti. Böylece 4 sene sürecek olan 1. Dünya Savaşı başlamış oldu.

“Birinci Dünya Savaşı’nın ani sebebini 28 haziran 1914 günü, Avusturya-Macaristan veliahdı arşidük François Ferdinand’ın Saraybosna’da bir Sırplı tarafından öldürülmesi teşkil etmektedir. Bu olay karşısında Avusturya’nın Sırbistan’a savaş ilan etmesi ve Rusya’nın Sırbistan’ın ve Almanya’nın da Avusturya’nın arkasında yer alması Avrupa’yı bir hafta içinde Dünya Savaşı’nın içinde olmasına sebep oldu.”

Şeyh EDEBALİ'den Osman Gazi'ye Nasihat ..... “